Już niedługo nadejdzie ten czas – zapach pierników w kuchni, ciepłe światło choinki i dziecięce emocje, gdy pod choinką pojawiają się prezenty. Brzmi idealnie, prawda? Ale w wielu domach święta to również chaos, zmiana codziennej rutyny i… wyzwania, zwłaszcza gdy wychowuje się dziecko ze spektrum autyzmu. Święta, choć piękne, mogą być dla takich dzieci momentami trudne, a dla ich rodziców – stresujące. Dziś porozmawiamy o wpływie świątecznej i noworocznej bieganiny na maluchy w spektrum autyzmu i podpowiemy, jak rodzice mogą pomóc swoim pociechom w tym stresującym dla nich czasie.
Święta okiem dziecka z ASD
Wyobraź sobie, że nagle Twoje ulubione rytuały zostają wywrócone do góry nogami. Zmiana godzin posiłków, mnóstwo ludzi w domu, światełka, dźwięki i zapachy, które dla innych są magiczne, a dla Ciebie – przytłaczające. Tak mogą wyglądać święta z perspektywy dziecka z ASD. Dla niektórych maluchów nawet takie drobiazgi, jak migające lampki choinkowe czy świąteczne kolędy puszczane na okrągło, mogą stać się źródłem przeciążenia sensorycznego. Wspólne kolacje z rodziną? Zamiast radości mogą wywołać płacz lub potrzebę wycofania się do własnego pokoju. A sylwestrowe fajerwerki? Te spektakularne pokazy, które wielu z nas uwielbia, dla dziecka z autyzmem mogą być przerażającym doświadczeniem.
Co w takich sytuacjach robić? Najważniejsze to rozumieć, że każde dziecko ma swoje granice i potrzeby. Dzieci ze spektrum autyzmu często czują się bezpieczniej, gdy wiedzą, co je czeka. Przygotowanie prostego planu dnia, rozpisanego na tablicy lub przedstawionego za pomocą obrazków, może być niezwykle pomocne. Dzięki temu maluch będzie miał poczucie kontroli i przewidywalności, co pozwoli mu uniknąć stresu związanego z niespodziewanymi sytuacjami.
Przy dekorowaniu domu warto zaangażować dziecko, ale na jego warunkach – zamiast zawieszać migoczące światełka na choince, możecie pozwolić dziecku wybrać ozdoby, które mu się podobają. Jeśli dziecko ma problem z sensorycznym przeciążeniem, postawcie na statyczne dekoracje i ciepłe, stonowane światło. Zapraszacie gości? Wcześniej pokażcie dziecku zdjęcia osób, które przyjdą, i opowiedzcie, co będzie się działo. Możecie też ustalić miejsce, gdzie maluch będzie mógł odpocząć w ciszy, jeśli poczuje się przytłoczony.
A co, jeśli dopiero zauważamy zmiany?
Uważa się, że pierwsze objawy zaburzeń ze spektrum autyzmu zaczynają pojawiać się około 2-3 roku życia. Właśnie tu pojawia się rola specjalistów. W naszej poradni BlueMed Kids jest nim psycholog Natalia Rusin. Zadaniem specjalisty jest pomoc w diagnozie spektrum autyzmu i odkrywaniu strategii, które wspierają dziecko na co dzień.
Czasem już kilka spotkań wystarczy, by zrozumieć, dlaczego maluch reaguje w określony sposób. Jednym z narzędzi wykorzystywanych podczas diagnozy jest ADOS-2, czyli skalowane obserwacje, które pozwalają ocenić, jak dziecko radzi sobie z interakcjami społecznymi, komunikacją czy reakcjami na różnorodne bodźce w kontrolowanych warunkach. Dzięki temu można dokładnie zidentyfikować obszary, które mogą być dla malucha wyzwaniem.
Drugim ważnym elementem diagnozy jest ADI-R, czyli ustrukturyzowany wywiad z rodzicami. Metoda pozwala szczegółowo prześledzić rozwój dziecka od najmłodszych lat. Rodzice dzielą się swoimi spostrzeżeniami, co pozwala lepiej zrozumieć codzienne zachowania, reakcje na otoczenie i sposób radzenia sobie z trudnymi sytuacjami.
Oprócz tych narzędzi w procesie diagnozy stosuje się również testy przesiewowe, które pomagają ocenić ogólny rozwój i zidentyfikować obszary wymagające dodatkowej uwagi. Najważniejsze jest obserwowanie malucha podczas swobodnych aktywności, co pozwala dostrzec niuanse w jego zachowaniu, często niewidoczne w bardziej formalnych sytuacjach.
Święta z myślą o dzieciach
W święta dzieci marzą o prezentach – lalkach, klockach, grach czy książkach. To, co naprawdę buduje ich szczęście, to nasza uwaga i troska. W wirze przygotowań łatwo zapomnieć, że najważniejsze w święta to nie perfekcyjna kolacja ani góra prezentów, ale bliskość, zrozumienie i wsparcie. Dla dzieci ze spektrum autyzmu każdy gest zrozumienia, każda chwila spędzona na ich zasadach – to prezent, który zostanie z nimi na długo. A jeśli zauważyłeś u swojego dziecka któreś z objawów – nie czekaj i umów się na konsultację w naszej poradni dla dzieci. Jesteśmy w Katowicach i towarzyszymy dzieciom oraz ich rodzicom w trakcie diagnostyki, pomagamy lepiej zrozumieć istotę autyzmu i wiemy, że każdy maluch jest wyjątkowy. ♡
Wszystkim życzymy spokojnych i zdrowych Świąt Bożego Narodzenia! Wykorzystajcie ten czas na pielęgnację relacji i tworzenia najlepszych, rodzinnych wspomnień, pełnych ciepła oraz troski.
– Zespół BlueMed Kids ♡
Lubicie nas na Facebooku?