Spektrum Autyzmu
Spektrum autyzmu - poradnia w Katowicach
Autyzm to inny sposób widzenia świata – warto odkrywać go z nami 🙂
Spektrum autyzmu to szeroki wachlarz zachowań i umiejętności, które sprawiają, że każda osoba z autyzmem jest wyjątkowa. Wyobraź sobie tę różnorodność jak paletę barw – każda osoba ma swoje unikalne odcienie i kolory. Dzieci z autyzmem mogą inaczej postrzegać świat, inaczej się komunikować, a także mieć inne sposoby na radzenie sobie z emocjami. To, co jest wspólne dla wszystkich, to potrzeba zrozumienia, akceptacji i wsparcia.
W BlueMed KIDS w Katowicach pomagamy odkrywać te indywidualne talenty i mocne strony, jednocześnie pracując nad wyzwaniami, które mogą się pojawić. Naszym celem jest wspieranie dzieci w osiąganiu pełni ich możliwości, poprzez empatyczną i dostosowaną do potrzeb terapię.
Pamiętajmy, że każdy człowiek na spektrum autyzmu ma w sobie coś wyjątkowego – wystarczy to dostrzec i pielęgnować. W BlueMed KIDS wierzymy, że wspólnie możemy pomóc Twojemu dziecku rozkwitnąć!
Specjalista
psycholog, psychoterapeuta poznawczo-behawioralny, pedagog specjalny, certyfikowany diagnosta
ADOS-2 oraz ADI-R
Najczęstsze objawy spektrum autyzmu
- Opóźniony rozwój mowy lub brak mowy.
- Nietypowy sposób mówienia, np. monotonna intonacja lub powtarzanie słów i zwrotów.atopowe zapalenie skóry
- Problemy z rozumieniem i używaniem gestów, mimiki czy kontaktu wzrokowego.
- Preferowanie samotnej zabawy lub spędzania czasu w samotności.
- Skupienie na jednym temacie lub zainteresowanie się jedną aktywnością, np. obsesyjne oglądanie jednego filmu czy zbieranie określonych przedmiotów
- Silne przywiązanie do rutyn i trudności w radzeniu sobie ze zmianami.
- Niezrozumienie norm społecznych, takich jak dzielenie się zabawkami czy oczekiwanie na swoją kolej.
- Zbyt niska wrażliwość na bodźce, co może przejawiać się np. w ignorowaniu bólu.
- Nadwrażliwość na bodźce, np. dźwięki, światło, dotyk, smaki lub zapachy.
- Powtarzające się zabawy, np. układanie przedmiotów w określonej kolejności.
- Zainteresowania bardziej intensywne lub bardziej szczegółowe niż u rówieśników.
- Trudności w rozpoznawaniu i wyrażaniu emocji.
- Nietypowe reakcje na emocje innych osób, np. brak reakcji na smutek czy radość.
Diagnostyka spektrum autyzmu
Pierwsze spotkanie diagnostyczne odbywa się z psychologiem, ma charakter wywiadu rozwojowego, na który zapraszamy rodziców/opiekunów dziecka. Ważne, by do spotkania przygotować: opinie z przedszkola/ szkoły lub od specjalistów, książeczkę zdrowia, posiadać informacje na temat rozwoju dziecka.
Diagnoza w kierunku zaburzeń ze spektrum autyzmu jest złożona i oparta o szereg opinii funkcjonowania
dziecka w różnych środowiskach, badań, obserwacji czy opinii osób pracujących z dzieckiem.
Po pierwszym spotkaniu psycholog stawia hipotezy diagnostyczne i ustala z rodzicami kolejne kroki, np. testy przesiewowe, obserwację dziecka, specjalistyczne badanie ADOS-2 czy wywiad strukturalny ADI-R.
Końcowym etapem diagnozy jest wizyta u lekarza psychiatry.
ADOS-2
ADOS- 2 to protokół obserwacji do diagnozowania zaburzeń ze spektrum autyzmu u dzieci, młodzieży i dorosłych.
Podczas badania diagnosta proponuje uczestnikowi kilkanaście wspólnych aktywności i tematów rozmowy, w przypadku młodszych dzieci (od 12 miesiąca życia) próby zadaniowe opierają się głównie na wspólnej zabawie, w obecności rodzica/opiekuna. Badanie młodzieży i dorosłych polega głównie na rozmowie na różne tematy, wyszczególnione i opisane w procedurze badania.
Badanie trwa ok. 60 minut i jest prowadzone za pomocą jednego, wybranego modułu. Moduły dopasowane są do wieku oraz rozwoju mowy osoby badanej. Każdy protokół zawiera szczegółową listę prób, które należy przeprowadzić, a następnie odpowiednio zakodować – według ściśle określonych kryteriów oraz zinterpretować. Próby umożliwiają obserwację nieprawidłowości charakterystycznych dla
zaburzeń ze spektrum autyzmu w obszarze komunikacji, wzajemności interakcji społecznych i ograniczonych lub powtarzalnych zachowań. Te obszary oceny odpowiadają kryteriom diagnostycznym dla zaburzeń ze spektrum autyzmu opisanych w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób (ICD) oraz w Diagnostycznym i Statystycznym Podręczniku Zaburzeń Psychicznych (DSM).
Rezultaty badania opisane są w końcowym raporcie, sporządzanym w formie pisemnej i szczegółowo omówionym podczas konsultacji. Uprzejmie prosimy rodzica/ opiekuna o zgodę na nagranie badania celem powtórnego odtworzenia jego przebiegu w procesie diagnostycznym, nagranie usuwane jest w chwilą przekazania raportu.
Dla lekarzy psychiatrów podejmujących ostateczną decyzję dot. diagnozy klinicznej, raport badania ADOS-2 jest wiarygodną i rzetelną informacją na temat funkcjonowania dziecka.
ADI-R
Wywiad strukturalny opracowany do diagnozowania zaburzeń ze spektrum autyzmu u dzieci od 24 miesiąca życia umysłowego. Test ten jest uważany za jeden z najbardziej niezawodnych i dokładnych narzędzi diagnostycznych. ADI-R pozwala na ocenę zachowań, które są istotne dla diagnozy autyzmu, ocenia obszary interakcji społecznych, komunikacji i mowy oraz intensywności i złożoności zachowań
stereotypowych i ograniczeń zainteresowań.
ADI-R polega na przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu z rodzicami/opiekunami, bez obecności dziecka. Odpowiedzi są oceniane według ściśle określonych kryteriów. Każde zachowanie oceniane jest według specjalnej skali, a uzyskane wyniki są porównywane z wartościami progowymi, które wskazują na obecność zaburzeń ze spektrum autyzmu.
Wyniki ADI-R powinny być interpretowane w kontekście całościowej oceny klinicznej, uwzględniającej obserwacje, opinie specjalistów oraz inne testy diagnostyczne.
Czas trwania wywiadu: 2 – 3 godz.
Ważne, aby przed wywiadem odpowiednio się przygotować, przypomnieć sobie najważniejsze informacje na temat rozwoju dziecka, np. oglądają filmiki, przeglądając zdjęcia, analizując dokumentację medyczną czy opinie specjalistów.
Pytania skupiają się na różnych aspektach zdolności komunikacyjnych – zarówno werbalnych (mowa i słowne interakcje), jak i niewerbalnych (gesty i mimika). Specjalista pyta również m.in o reakcje dziecka na bodźce słuchowe, dotykowe, kiwanie głową czy wskazywanie, o pierwsze interakcje z innymi dziećmi, o zabawę i umiejętność współpracy z innymi. Wiele pytań odnosi się do okresu największego nasilenia nieprawidłowości między 4 a 5 rokiem życia.
TESR ASRS
ASRS to narzędzie diagnostyczne wykorzystywane do pomiaru zachowań związanych z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (uwzględnia kryteria diagnostyczne ASD z DSM-IV-TR). Zachowania te obejmują trudności w relacjach z rówieśnikami i w kontraktach z osobami dorosłymi, problemy w zakresie umiejętności komunikacyjnych oraz deficyt uwagi.
ASRS to zestaw pytań, na który odpowiadają rodzice, zaznaczając odpowiedzi w kwestionariuszu. Wyniki tego przesiewowego narzędzia diagnostycznego pozwalają specjalistom określić, czy potrzebna jest szersza diagnoza lub czy niektóre dzieci potrzebują większego wsparcia. Wyniki należy porównać z danymi z innych źródeł w celu ustalenia diagnozy i zaplanowania procesu terapeutycznego czy leczenia. Wspomniane dane możemy uzyskać z wywiadu, obserwacji klinicznej, opinii z placówek oświatowych czy zajęć specjalistycznych, kontaktu oraz rozmów z badanym i z osobami z jego otoczenia.
Kwestionariusze przeznaczone są dla rodziców dzieci w wieku 2-5 lat oraz 6-18 lat.
Podwyższone wyniki w teście ASRS mogą wskazywać na potrzebę poszerzenia diagnozy o ustrukturyzowane i wystandaryzowane badanie ADOS-2 lub ADI-R – złote standardy diagnozy spektrum autyzmu.
Koszt: 200 zł (test + pisemny opis)
Kwestionariusz Conners – 3
Conners- 3 to precyzyjne i wszechstronne narzędzie do pomiaru ADHD – zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (kryteria diagnostyczne opierają się na najnowszej klasyfikacji chorób DSM-5). Kwestionariusz bada również zaburzenia zachowania i zaburzenia opozycyjno-buntownicze. Ponadto zawiera pozycje przesiewowe dla lęku i depresji, które pomagają ocenić czy dziecko ma trudności emocjonalne, które często współwystępują z ADHD.
Narzędzie to umożliwia ocenę dzieci i młodzieży w wieku od 6 do 18 r.ż. Na pytania zawarte w kwestionariuszy odpowiadają rodzice. Ostateczną decyzję o diagnozie klinicznej podejmuje lekarz psychiatra lub neurolog.
Koszt: 250 zł (test + pisemny opis)
Warsztaty dla Rodziców
Warsztaty dla Rodziców dzieci ze spektrum autyzmu w BlueMed KIDS w Katowicach, prowadzone przez psychologa, psychoterapeutę, mgr Natalię Rusin, są wyjątkową okazją, by wspomóc opiekunów w codziennych wyzwaniach związanych z wychowywaniem dzieci na spektrum. Zajęcia są prowadzone przez doświadczoną specjalistkę, która oferuje nie tylko profesjonalne wsparcie, ale także praktyczne narzędzia.
Na początku warsztatów, jeszcze w rejestracji, Rodzice wykonują dwa krótkie zadania wstępne, które pomagają pani psycholog lepiej poznać ich sytuację i zrozumieć indywidualne wyzwania, z którymi mierzą się w codziennym życiu. Następnie przechodzą do gabinetu, gdzie odbywa się rozmowa z prowadzącą. W tej części warsztatów omawiane są konkretne sytuacje i codzienne trudności, z którymi zmagają się opiekunowie.
Po rozmowie rozpoczyna się część praktyczna – ćwiczenia, które rozwijają kompetencje rodzicielskie. Natalia Rusin pokazuje, jak lepiej rozumieć potrzeby dziecka, jak reagować na jego emocje i jak wzmacniać relację opartą na zaufaniu i zrozumieniu. Warsztaty uczą wprowadzania spokoju i przewidywalności w życie dziecka oraz wspierania jego samodzielności i umiejętności społecznych.